Παρασκευή Βρεττού: Ελληνικές Σπουδές- Το παράδειγμα της Κορέας

Παρακολουθούμε, όχι χωρίς αγωνία και απογοήτευση, την προϊούσα συρρίκνωση των Τμημάτων Ελληνικών Σπουδών –και της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών-ανά τον κόσμο και την αδυναμία-ή την απροθυμία- των ελληνικών κυβερνήσεων-όχι μόνον τα τελευταία δύσκολα χρόνια- να προβούν σε ενέργειες που θα έδειχναν, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον μια ευαίσθητη πρόσληψη του όλου ζητήματος: που δεν μένει μόνον σε επίπεδο πολιτικό ή ακαδημαϊκό, αλλά που σχετίζεται και με τις επικίνδυνες ασυμμετρίες ανάμεσα στην υπεροπλία του τεχνοκρατικού πολιτισμού και μιας επιχειρηματικής κουλτούρας αφενός και αφετέρου στη δραματική αναγκαιότητα της ανθρωπιστικής σκέψης: που μπορεί να νοηματοδοτήσει και να κατευθύνει προς το «ανθρωπινότερο» σήμερα την ανθρώπινη πράξη. «...και με αυτό ακόμα το κριτήριο του οικονομικού συμφέροντος χρειάζονται στοιχεία από τις Ανθρωπιστικές Σπουδές και τις τέχνες, προκειμένου να προαχθούν τόσο το κλίμα υπεύθυνης και άγρυπνης επίβλεψης όσο και η κουλτούρα δημιουργικής καινοτομίας», θα γράψει η Αμερικανίδα Καθηγήτρια Δικαίου και Ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, Martha C. Nussbaum (Όχι για το κέρδος-Οι Ανθρωπιστικές Σπουδές προάγουν τη Δημοκρατία, εκδ. Κριτική, 2013, σ. 48).


Ενθαρρυντικό, ωστόσο, παραμένει το γεγονός ότι υπάρχουν –και ολοένα αναδεικνύονται λαμπρές περιπτώσεις ακαδημαϊκών δασκάλων, επιστημόνων και ερευνητών σε διάφορα σημεία του κόσμου, και σε πολύ απομακρυσμένες από τον Δυτικό πολιτισμό χώρες, που ανακαλύπτουν τη σημασία και το ενδιαφέρον των ελληνικών σπουδών και με ευγενή φανατισμό εργάζονται και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ώστε να τον μεταλαμπαδεύσουν στις χώρες τους. Και δεν πρόκειται μόνο για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό αλλά και για τους νεοέλληνες συγγραφείς και τη σπουδή της ελληνικής γλώσσας, η οποία ασκεί ιδιαίτερη γοητεία στη σημειολογία αλλότριων γλωσσολογικών περιβαλλόντων.

Μια τέτοια περίπτωση συνιστά το σχετικά νεοσύστατο (ιδρύθηκε το 2004) Τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο Hankuk University of Foreign Studies (HUFS), στη Σεούλ της Νότιας Κορέας. Η ίδρυση του Τμήματος συνδέεται με την εξωτική περίπτωση του φανατικού φιλέλληνα και γλωσσολόγου καθηγητή στο παραπάνω πανεπιστήμιο, Jaewon Yu.

Ο Jaewon Yu, ο οποίος σπούδασε γλωσσολογία και αρχαία ελληνικά στην Κορέα, έφτασε στην Ελλάδα το 1976 για να πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές και να γνωρίσει από κοντά τη χώρα που θαύμαζε για τον πολιτισμό της. Τότε συνέβη στη ζωή του ό,τι συνέβη στη ζωή του Λευκάδιου Χερν, όταν γνώρισε τον ιαπωνικό πολιτισμό και αισθάνθηκε ότι θα μπορούσε επιτέλους να αναπαύσει την υπαρξιακή του αγωνία και να συμφιλιώσει την ψυχή του με ό,τι οι άνθρωποι ονομάζουν πολιτισμό. Σε μια αντίθετη τροχιά, ο Jaewon Yu, απεκδύεται τον βουδισμό και την κομφουκιανική φιλοσοφία, βαπτίζεται Ορθόδοξος Χριστιανός και φέρει έκτοτε το όνομα Άγγελος. «Οι ελληνικές σπουδές, « θα πει, «είναι η είσοδος για τον Δυτικό πολιτισμό... Η Ελλάδα της μεταπολίτευσης ήταν για μένα κάτι το ασύλληπτο. Η ελευθερία έκφρασης που υπήρχε, τα προοδευτικά πνεύματα της εποχής εκείνης, τα ιστορικά μνημεία, αλλά και οι φυσικές ομορφιές, με έφεραν ακόμα πιο κοντά στη χώρα σας, που ήδη είχα αγαπήσει μέσα από τις μελέτες μου».

Μετά από μια επταετία περίπου, ο Jaewon Yu θα επιστρέψει στην πατρίδα του , όπου θα δραστηριοποιηθεί έντονα για την ίδρυση του Τμήματος Ελληνικών Σπουδών στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο «Hankuk University of Foreign Studies». Μεγάλη θα είναι η συμβολή της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας της Κορέας- αριθμεί 10.000 περίπου πιστούς και 7 ενορίες- και του φιλέλληνα πρύτανη του πανεπιστημίου Ahn Byong-Man, μετέπειτα Υπουργού Παιδείας. (Ήδη, ο Επίσκοπος Κορέας Αμβρόσιος, διδάσκει σήμερα στο παραπάνω πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Ελληνικών Σπουδών).

Το έργο που έχει πραγματωθεί είναι πράγματι αξιοθαύμαστο. Τριάντα και περισσότεροι φοιτητές εγγράφονται κάθε χρόνο στο Τμήμα Ελληνικών Σπουδών και πολλοί απόφοιτοι συνεχίζουν μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στο αντικείμενο της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας, στην Κορέα ή και κάποιοι έρχονται ως υπότροφοι στην Ελλάδα με σκοπό να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη χώρα μας. Θερινά μαθήματα της ελληνικής γλώσσας οι Κορεάτες φοιτητές παρακολουθούν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Ιωαννίνων και στο Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου, στη Θεσσαλονίκη.

Ενώ ο ίδιος ο καθηγητής Υu έχει αναλάβει τη σύνταξη του πρώτου ελληνο-κορεατικού λεξικού, με επιχορήγηση της κορεατικής κυβέρνησης
Η σύνταξη του πρώτου ελληνο-κορεατικού λεξικού, με επιχορήγηση της κορεατικής κυβέρνησης, από τον καθηγητή Yu και η μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη και η έκδοσή του σε τριάντα τόμους, είναι μια κορυφαία στιγμή στη διαπολιτισμική επικοινωνία τόσο μακρινών και με τόσο διαφορετικά πολιτισμικά βιώματα λαών. Η καζαντζακική κοσμοθεωρία-μια κριτική διασταύρωση και σύγκραση παγκόσμιων ιδεολογικών ρευμάτων, κοσμικών φιλοσόφων και θρησκειών: Χριστιανισμού, Βουδισμού- και η βαθυστόχαστη κατάδυση στην αγωνία της ανθρώπινης ύπαρξης, βρίσκουν απήχηση στον ψυχισμό και στις αναζητήσεις του λαού της Κορέας. Σε συνεργασία με τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων του Νίκου Καζαντζάκη (Πρόεδρος: Γεώργιος Στασινάκης), ο καθηγητής Yu ιδρύει στην Κορέα Τμήμα της Εταιρείας, υπό την δραστήρια, πεφωτισμένη προεδρία του ίδιου, διοργανώνοντας ετήσια συνέδρια και ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη διάρκεια του 4ου Συνεδρίου που πραγματοποίησε ο καθηγητής Yu τον Μάη του 2012 στη Σεούλ, για τον Νίκο Καζαντζάκη, με θέμα το βιβλίο του «Ο Φτωχούλης του Θεού», διακεκριμένοι Κορεάτες ηθοποιοί παρουσίασαν στο πολυπληθές κοινό δραματοποιημένα αποσπάσματα του έργου.

Η ελληνική λογοτεχνία και σκέψη-από την κλασική αρχαιότητα, αλλά και μέχρι σήμερα, με περιπτώσεις δημιουργών που εκφράζουν την οικουμενικότητα του ανθρώπινου πάνω και πέρα από τα όρια των εθνικών λογοτεχνιών (Καζαντζάκης, Σικελιανός, Καβάφης κ.ά.)- προσφέρεται και υλοποιείται από πεφωτισμένες περιπτώσεις επιστημόνων και ακαδημαϊκών δασκάλων ως ιδεώδες πεδίο σπουδής του ανθρώπινου σε όλες του τις εκδηλώσεις. Δεκάδες έδρες ελληνικών σπουδών σε όλο τον κόσμο υποστηρίζουν την ελληνική σκέψη και αναδεικνύουν την υπεριστορικότητα ενός μεταμορφούμενου, μέσα στην ιστορία, «λόγου», που συντάσσει την ανθρωπολογική ενότητα πάνω από κάθε είδους εξωτερικές ταυτότητες και διαφορισμούς.

Το έργο αυτό, μεγάλης πολιτισμικής σημασίας, όχι μόνον για τη δική μας χώρα, αλλά για μια καθολική «πατρίδα διαπολιτισμικής ανθρωπιάς», απαιτεί και μια συντονισμένη και προπάντων ειλικρινή και πειστική πολιτική παρέμβαση από τη χώρα μας. Τουλάχιστον, ως μια ελάχιστη χειρονομία ηθικής στήριξης και αμοιβής στον αέρα ευγένειας που συνέχει τον φιλελληνισμό σημαντικών δασκάλων και ερμηνευτών του πολιτισμού μας. Ίσως, θα πρέπει, ανασκάπτοντας τα κείμενα του πολιτισμού μας, ειδικό βάρος να ρίξουμε στην τέχνη και την κουλτούρα του κυβερνάν.

Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού
Διδάκτωρ Φιλολογίας-Συγγραφέας

 

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline