Η δήλωση του πρωθυπουργού, στην πρόσφατη εκδήλωση του Κέντρου διαχείρισης για την Ενέργεια και του Greek Energy Forum, ότι η Ελλάδα αποκτά ένα πολυσήμαντο ρόλο στον συνολικό ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, δίνει το στίγμα της επόμενης μέρας στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας .
Οι διαβουλεύσεις που έχουν λάβει και συνεχίζουν να λαμβάνουν χώρα σε ανώτατο επίπεδο τόσο στο εσωτερικό αλλά κυρίως στο εξωτερικό για τη διαμόρφωση του νέου παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη θα προκαλέσουν στους επόμενους μήνες κύμα ραγδαίων εξελίξεων. Κύμα που θα εκπλήξει ακόμη και αυτούς που έχουν καλή γνώση του χώρου.
Με κοινό στόχο για ανταγωνιστικές τιμές και ενεργειακή ασφάλεια, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα προχωρούν την ενεργειακή τους στρατηγική βασισμένη σε τρείς άξονες:
-Διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών εφοδιασμού,
-Ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών εντός της Ευρώπης και,
- ολοκλήρωση - ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας(Ε.Ε).
Με συνέπεια να εξασφαλιστούν, σε μερικά χρόνια , τρείς ευεργετικές εξελίξεις : ίση πρόσβαση όλων των χωρών σε ασφαλείς πηγές ενέργειας, σε ανταγωνιστικές τιμές, και με λύσεις εναλλακτικές για τον εφοδιασμό, αν υπάρξουν έκτακτα περιστατικά όπως συνέβη τελευταία με την περίπτωση της Ουκρανίας.
Οι αγωγοί ΤΑΡ, IGB- ABC καθώς και η δημιουργία τερματικών σταθμών για το υγροποιημένο αέριο LNG σε συνδυασμό με την ύπαρξη σημαντικών ποσοτήτων υδρογονανθράκων σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου, αναβαθμίζουν την γεωστρατηγική σημασία της χώρας μας που μπορεί πλέον να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενεργειακή ολοκλήρωση της Ευρώπης.
Η κυβέρνηση παράλληλα, προχωρά σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων για την καλύτερη λειτουργία της εγχώριας αγοράς, με στόχο ο ως άνω τομέας να γίνει ανταγωνιστικός και να συνεισφέρει αποτελεσματικά στην ανάπτυξη της οικονομίας μας. Τα δύο μεγάλα σκέλη, το ευρωπαϊκό και το ελληνικό του νέου Παγκόσμιου Χάρτη της σύγχρονης ενέργειας.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται σήμερα οι τομείς της απελευθέρωσης της αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, της αύξησης της ανταγωνιστικότητας, της επέκτασης και ενίσχυσης των εγχώριων και διακρατικών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου, της ανεξαρτητοποίησης και του διαχωρισμού της παραγωγής από την προμήθεια, της ελεύθερης επιλογής προμηθευτή, της αύξησης της παραγόμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, της αντίστοιχης μείωσης της παραγόμενης ενέργειας από συμβατικές τεχνολογίες καύσης, της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, της εξοικονόμησης της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Συγκεκριμένα για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας προτεραιότητα δίνεται στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και στις δράσεις για την μετάβαση στο ευρωπαϊκό μοντέλο στόχο.
Σε στενή συνεργασία το ΥΠΕΚ, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, το ΑΔΜΙΕ και το ΛΑΓΙΕ καταρτίζουν ένα οδικό χάρτη που θα περιλαμβάνει μία λίστα ενεργειών, χρονοδιαγράμματα και καθήκοντα που θα διανεμηθούν σε καθένα από τα παραπάνω θεσμικά όργανα με στόχο την δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής αγοράς. Ενδεικτικά αξίζει να αναφερθούν, η μετάβαση από ένα pool based system σε χωριστή day ahead και intra day αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η μετάβαση στο μοντέλο στόχο και η προώθηση της ενοποίησης της αγοράς.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στο ότι η ΔΕΗ προσαρμόζει τις τιμές για την ηλεκτρική ενέργεια με γνώμονα την διατήρηση της κάλυψης του κόστους παραγωγής ενώ ταυτόχρονα υπάρχει οριζόντια μείωση για τις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών με την προοπτική μιας συνολικής απλούστευσης της δομής τιμολόγησης. Σημαντική επίσης στον τομέα αυτό, είναι η πρόθεση της κυβέρνησης για εξόφληση των καθυστερούμενων της ΔΕΗ ώστε να λυθούν τα θέματα της ρευστότητας στον ενεργειακό τομέα.
Για την αγορά φυσικού αερίου προτεραιότητα δίνεται στην πώληση της ΔΕΣΦΑ ως εταιρία ανεξάρτητη από την ΔΕΠΑ. Και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ.
Η κυβέρνηση σε συμφωνία με την Kομισιόν δημοσίευσε ένα χρονοδιάγραμμα με μια λίστα από δράσεις που θα διευκολύνουν την μετάβαση σε μια πιο ώριμη αγορά φυσικού αερίου, που θα αυξήσουν τον βαθμό ανταγωνιστικότητας σε όλα τα επίπεδα και θα δημιουργήσουν οφέλη για την ευρύτερη δυνατή μάζα καταναλωτών. Στον νέο Χάρτη παραγωγής και διάθεσης της σύγχρονης ενέργειας. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι, η μετάβαση από μια αγορά βασισμένη σε διμερή συμβόλαια σε μια πιο ανταγωνιστική και ρευστή αγορά αερίου, η αναθεώρηση και βελτίωση των κανονισμών για το LNG, η αναθεώρηση του υφιστάμενου προγράμματος φ. αερίου με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας του, περαιτέρω ανάπτυξη της νομοθεσίας και των κανονισμών αποθήκευσης και ενίσχυση της διαθεσιμότητας τόπων αποθήκευσης, το πλάνο για την προώθηση της υιοθέτησης του φυσικού αερίου ως μέσου θέρμανσης από τα νοικοκυριά για λόγους αποδοτικότητας και μείωση των εκπομπών, διαχωρισμό της προμήθειας από της δραστηριότητες του δικτύου και μετάβαση της πλήρους επιλεξιμότητας για όλους τους καταναλωτές φ. αερίου.
Για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι αρχές δεσμεύονται να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση που θα εξασφαλίζει την οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη τους. Έτσι προτίθενται να εισάγουν μια σειρά ρυθμίσεων και μέτρων όπως, οι ρυθμίσεις στην αγορά των υφιστάμενων συμβολαίων για τις ΑΠΕ με στόχο την ευθυγράμμιση των εγχώριων τιμών με τον βιώσιμο ευρωπαϊκό μέσο όρο, η ρύθμιση των εισφορών των Εταιριών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΑΠΕ) κάθε 6 μήνες, όπως απαιτείται για την εξάλειψη της προβλεπόμενης εξέλιξης του χρέους τους μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014, μέτρα που θα εγγυώνται την οικονομική βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού για τις ΕΑΠΕ χωρίς υπερβολικά βάρη για τους καταναλωτές, εισάγοντας παράλληλα περιορισμούς στην λήψη ενισχύσεων για τις νεοϊδρυθείσες ΕΑΠΕ.
Το ΛΑΓΙΕ, οι ΕΑΠΕ και το υπ. Ενέργειας θα δημοσιεύουν μηνιαία στοιχεία για την εξέλιξη του λογαριασμού των ΕΑΠΕ με κυλιόμενες προβλέψεις των ακόλουθων 24 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης. Αυτές οι προβλέψεις θα πρέπει να παρέχουν την βάση και ένα κανονιστικό σενάριο ώστε να έρθει το χρέος τους στο μηδέν στο τέλος του 2014 και να μπορούν να στηριχθούν οι πολιτικές επιλογές μετά το 2014.
Τέλος σημαντική είναι η δημιουργία του ηλεκτρονικού μητρώου των εγκαταστάσεων ΕΑΠΕ, η μηνιαία έκθεση για τις ήδη υπάρχουσες αλλά και η παρακολούθηση της εξέλιξης των αδειοδοτήσεων για τις καινούργιες.
Όλα τα παραπάνω ,στοιχεία δείχνουν ότι επίκεινται ριζικές αλλαγές στην εγχώρια αγορά ενέργειας και αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού με στόχο μια πιο ευέλικτη και εξωστρεφή ελληνική οικονομία.
Ζαχαρίας Κ. Πιπερίδης
Σύμβουλος Επικοινωνίας