Η τιμή επιβραβεύει την σταθερή σχέση του Γ. Σμαραγδή με την προβολή και την ανάδειξη των στοιχείων που οργανώνουν την ελληνική ταυτότητα, τον εσώτερο ελληνικό πολιτισμό. Είναι γνωστό ότι στο έργο του προβάλλεται το αρχαίο ελληνικό αίσθημα καθώς και η πίστη στην ορθοδοξία που διαχρονικά διαμορφώνουν την ξεχωριστή θέση της Ελλάδος μέσα στον ακατάλυτο χρόνο.\
Η επιτυχημένη σταδιοδρομία του Έλληνα σκηνοθέτη ξεκινά με την ταινία «Καλή σου νύχτα κυρ Αλέξαδρε» (1981), ένα αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Έλληνα συγγραφέα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και κατά πολλούς το «κρυμμένο» αριστούργημά του (από τις Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ, το 2020, κυκλοφόρησε βιβλίο για την ταινία με τίτλο «Γιάννης Σμαραγδής: Ο Αρχιτέκτονας της Ψυχής – Καλή σου νύχτα, κυρ' Αλέξανδρε» του στοχαστή Μίμη Τσακωνιάτη).
Από τότε η μία επιτυχία ακολουθεί την άλλη: Ο «Καβάφης» (1996), μια ποιητική, στοχαστική ταινία για την ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα ποιητή Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, η κορύφωση με το «El Greco» (2007) για τον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (κατατάχθηκε μέσα στις 10 καλύτερες ταινίες διεθνώς για ζωγράφους), το «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι» (2012), για την ζωή και το έργο του Ιωάννη Βαρβάκη και φυσικά, ο πρόσφατος θρίαμβος με τον τιτλο «Καζαντζάκης» (2017) για τον εμβληματικό λογοτέχνη Νίκο Καζαντζάκη.
Εν τω μεταξύ το μεγάλο όραμα του δημιουργού, η επόμενη και πολλά υποσχόμενη ταινίας του «Καποδίστριας», βρίσκεται σε καλό δρόμο. Το τελικό σενάριο είναι έτοιμο και η ταινία έχει ήδη συμπαραγωγούς από την Ελβετία και την Αμερική. Επίσης, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη πρωταγωνιστής «θα είναι τελικά Άγγλος ηθοποιός και η ταινία θα είναι στα Αγγλικά με το τελευταίο μέρος στην Ελλάδα, κατά βάση στα Ελληνικά.»
Ο Γ. Σμαραγδής έχει πάρει πολύ ζεστά το θέμα της ταινίας και μια ακόμη ένδειξη είναι το δημιουργικό ντοκιμαντέρ «Αναφορά στον Ιωάννη Καποδίστρια» που ενδιαμέσως γύρισε σε ανάθεση και δωρεά του Ιδρύματος ΚΙΚΠΕ. Η προβολή του ντοκιμαντέρ έγινε τον περασμένο Νοέμβριο στο Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και παρούσης της απογόνου του Ιωάννη Καποδίστρια, Ναταλίας Καποδίστρια.
Η τελευταία στηρίζει με θέρμη την δημιουργία του «Καποδίστρια», τα γυρίσματα του οποίου όλα δείχνουν ότι θα ολοκληρωθούν μέσα στο 2022 έτσι ώστε η ταινία να προβληθεί στις αίθουσες είτε στο τέλος του χρόνου, ή στις αρχές του 2023.
Επίσης, το 2021 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο για την ταινία Καβάφης του στοχαστή Μίμη Τσακωνιάτη, πάλι από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ, ενώ πρόκειται να εκδοθεί και τρίτο βιβλίο για την ταινία EL GRECO εντός του 2022.
Το βιβλίο αυτό "αναδεικνύει με θαυμαστά εμπνευσμένο τρόπο το πώς ο σκηνοθέτης με την ταινία του El Greco κατορθώνει, με μοναδικό για τα ελληνικά αλλά και οικουμενικά κινηματογραφικά δεδομένα τρόπο, να αποτυπώσει αμόλυντο πάνω στο φιλμ το «παμπάλαιο φως», όπως αυτό εκπέμπεται μέσα από την ποίηση του Ομήρου, του Σεφέρη και του Ελύτη, τη λογοτεχνία του Καζαντζάκη, τη ζωγραφική του Θεοτοκόπουλου, την Πυθαγόρεια και Πλατωνική φιλοσοφία, την αναλυτική ψυχολογία του Γιουνγκ, τη Βίβλο αλλά και τη συντονισμένη με το Κοσμικό Ήθος και τη συμπαντική Αρμονία μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου."
Η διεθνής καταξίωση έρχεται με τη ταινία EL GRECO (2007) για τον σπουδαίο Έλληνα ζωγράφο Δομήνικο Θεοτοκόπουλο που κατατάχτηκε μέσα στις 10 καλύτερες ταινίες διεθνώς για ζωγράφους. Η ταινία έκανε το αξεπέραστο ρεκόρ εισιτηρίων στην Ελλάδα με 1.200.000 θεατές. Στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο η ταινία κατατάχτηκε πρώτη ανάμεσα στις πέντε χρυσές ταινίες στο φεστιβάλ. Η ταινία απέσπασε στην Ελλάδα 8 Kρατικά Βραβεία: 1ο βραβείο καλύτερης ταινίας, βραβείο σκηνοθεσίας, φωτογραφίας (Άρις Σταύρου), σκηνογραφίας (Δαμιανός Ζαρίφης), μουσικής (Βαγγέλης Παπαθανασίου), μοντάζ (Γιάννης Τσιτσόπουλος), ήχου (Μαρίνος Αθανασόπουλος) και μακιγιάζ (Αργυρώ Κουρουπού), Βραβείο κοινού στο 48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Βραβείο τεχνικής αρτιότητας της ΕΤΕΚΤ.
Επίσης, ο ηθοποιός Juan Diego Botto στο διεθνές φεστιβάλ του Καΐρου 2008 απέσπασε το Πρώτο βραβείο ερμηνείας και η ενδυματολόγος Lala Huete στην Ισπανία κέρδισε το Βραβείο GOYA για τα κουστούμια της στην ταινία. Ο σκηνοθέτης έλαβε στους Δελφούς το 2008 το τιμητικό βραβείο «Σοφίης» από το Εθνικό και Kαποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών για την ταινία του EL GRECO.
Η ταινία συμμετείχε επισήμως σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ στο Τορόντο, στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφου του American Film Institute στην Washington, στο Κάιρο, στην Γκουανταλαχάρα, στο Pantalla Pinamar στην Αργεντινή, κ.α. Προβλήθηκε επίσης τιμητικά στο Centre Culturel στο Παρίσι (2019).
Επόμενη ταινία του σκηνοθέτη ήταν Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΟ ΧΑΒΙΑΡΙ (2012), μια διεθνής συμπαραγωγή Ελλάδας, Ισπανίας και Ουγγαρίας για έναν ακόμα ήρωα της Ελλάδος τον Ιωάννη Βαρβάκη. Απέσπασε το Βραβείο Giuseppe Sciacca για την ηθοποιό Olga Sutulova. Συμμετείχε επισήμως στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο 2012, παρουσία του σκηνοθέτη, της παραγωγού, του πρωταγωνιστή και του συνθέτη, καθώς και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σαγκάης 2013.
Το 2017 ολοκλήρωσε την ταινία ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ για τον μεγάλο συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη. Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 23 Νοεμβρίου 2017, ενώ έφτασε στην πρώτη θέση του Box Office με 250.000 εισιτήρια.
Η ταινία συμμετείχε επισήμως στο 51ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Χιούστον (Worldfest) όπου και απέσπασε 4 βραβεία: Grand Remi Award Καλύτερης Ταινίας, Gold Remi Award Καλύτερης Μουσικής για τον Μίνω Μάτσα, Gold Remi Award Καλύτερης Φωτογραφίας για τον Άρι Σταύρου, Houston Broadcast Film Critics Associations Award Καλύτερου Ηθοποιού για τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, ενώ απέσπασε και 2 υποψηφιότητες για Gold Remi Award για την Μαρίνα Καλογήρου και τον Θοδωρή Αθερίδη. Έλαβε επίσης το Βραβείο Φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ischia στην Ιταλία, το Βραβείο Κοινού στο Greek Film Expo της Νέας Υόρκης, το Βραβείο Κοινού στο Greek Film Expo της Ατλάντα.
Έγινε τιμητική προβολή στην UNESCO στο Παρίσι, ενώ συμμετείχε επισήμως σε πολλά διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου όπως στο 40ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Καΐρου, στο 49ο Διεθνές Φεστιβάλ της Ινδίας (Γκόα), στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, κ.α., στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Χιούστον, στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Βηρυτό, στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Σιγκαπούρη, στο Γαλλόφωνο Φεστιβάλ Ταινιών στο Μπακού.
Οργανώθηκαν προβολές με μεγάλη απήχηση ανά τον κόσμο όπως στο Museum of the Moving Image στη Νέα Υόρκη, στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Κινηματογράφο EUFF στο Τορόντο, στο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών στο Μόντρεαλ, στο Πανεπιστήμιο Harvard και στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, ενώ οργανώθηκαν, επίσης, πολλές ιδιωτικές προβολές σε διάφορες χώρες όπως η Ελβετία, η Γερμανία, η Πολωνία, οι ΗΠΑ (Ουάσιγκτον), κ.λπ.
Το 2020 ο σκηνοθέτης Γιάννης Σμαραγδής ολοκληρώνει το ωριαίο ντοκιμαντέρ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ σε ανάθεση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ). Η πρώτη παγκόσμια προβολή έγινε στη Γενεύη της Ελβετίας με την παρουσία της κυρίας Υπουργού Πολιτισμού κυρίας Λίνας Μενδώνη και γνώρισε εξαιρετική υποδοχή. Ακολούθησε η ελληνική πρεμιέρα στην Αθήνα όπου η ανταπόκριση του κοινού ήταν επίσης εξαιρετικά θερμή.
Η ΤΑΙΝΙΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Το διεθνές αυτό βραβείο με την ονομασία Καποδίστριας έρχεται την στιγμή που θέλει να πιστεύει ο σκηνοθέτης ότι θα λειτουργήσει ευεργετικά, καθώς προετοιμάζει τη διεθνή ταινία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, και μάλιστα τη στιγμή που έχει εξασφαλίσει τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Executive Producers της ταινίας στην Αμερική είναι ο Michael Levas και ο Michael Blum της εταιρείας OLYMPIAN GROUP.