Η πολιτική στήριξης της τουρκικής λίρας με κάθε κόστος έχει βαρύ τίμημα για την Τράπεζα της Τουρκίας αλλά και γενικότερα για την τουρκική οικονομία. Προκειμένου να ανακόψει τη συνεχή διολίσθηση του νομίσματος, η κεντρική τράπεζα καταφεύγει σε αλλεπάλληλες παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος. Οι παρεμβάσεις έχουν αποδειχθεί ατελέσφορες, καθώς μέσα στην εβδομάδα η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ισοτιμία 6,16 τουρκικών λιρών προς ένα δολάριο, ενώ μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες έχει συνολικά αποδυναμωθεί κατά 6,5% έναντι του δολαρίου, καταγράφοντας τη χειρότερη πορεία ανάμεσα σε όλα τα νομίσματα αναδυόμενων αγορών. Οι συνέπειες όμως είναι βαρύτατες, καθώς για μια ακόμη φορά τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας έχουν σημειώσει ραγδαία πτώση και η χώρα κινδυνεύει να μην διαθέτει αρκετό σκληρό νόμισμα για να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Bloomberg και βάσει των επίσημων στοιχείων της Τράπεζας της Τουρκίας, τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα έχουν μειωθεί κατά περίπου 9 δισ. δολάρια σε σύγκριση με τα υψηλά επίπεδα του Δεκεμβρίου. Ανέρχονται έτσι σε μόλις 35 δισ. δολάρια, ποσό που αρκεί για να καλύψει μόλις το 1/5 των υποχρεώσεων της Τουρκίας για τους επόμενους 12 μήνες. Αν, μάλιστα, αφαιρεθούν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της κεντρικής τράπεζας, τότε περιορίζονται περίπου στο μισό των 35 δισ. δολαρίων.
Είναι σαφές πως η κεντρική τράπεζα ανησυχεί για την κατάσταση στα ταμεία της και την Τρίτη ανακοίνωσε ότι εφεξής θα αντλεί μεγαλύτερο τμήμα από τις καταθέσεις σε ξένο νόμισμα που βρίσκονται στα ταμεία των εμπορικών τραπεζών της χώρας. Το πρόβλημα είναι σύνηθες για την Τράπεζα της Τουρκίας. Στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του περασμένου έτους άντλησε επανειλημμένως μεγάλο όγκο ξένου συναλλάγματος από τις τράπεζες της χώρας, όταν είχαν και πάλι μειωθεί αιφνιδιαστικά τα διαθέσιμά της.
Η δυσοίωνη εξέλιξη καταγράφεται τώρα, ενώ μέσα στον Φεβρουάριο το τουρκικό δημόσιο εξέδωσε ομόλογα σε ευρώ αξίας 4 δισ. δολαρίων και το ποσό αυτό συγκάλυψε εν μέρει τη μεγάλη μείωση των διαθεσίμων. Σύμφωνα, άλλωστε, με υπολογισμούς της Deutsche Bank, αν αφαιρεθούν οι καταθέσεις του δημοσίου και δεν μεσολαβήσουν νέες ανταλλαγές νομισμάτων με ξένες τράπεζες, τότε το οπλοστάσιο της Τράπεζας της Τουρκίας περιορίζεται δραματικά στα 8 δισ. δολάρια.
Από την πλευρά της, η Τράπεζα της Τουρκίας καλεί τους επενδυτές να κοιτάξουν το σύνολο των διαθεσίμων της, που υπερβαίνουν τα 104 δισ. δολάρια αν σε αυτά συμπεριληφθεί ο χρυσός στα θησαυροφυλάκιά της. Ορισμένοι αναλυτές της αγοράς επισημαίνουν, άλλωστε, ότι η γειτονική χώρα μπορεί να μετακυλίει διαρκώς τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό της εφόσον το μεγαλύτερο μέρος του είναι οφειλές στις εγχώριες τράπεζες.
Το κίνητρο των παρεμβάσεων από πλευράς της κεντρικής τράπεζας είναι, πάντως, ισχυρό, καθώς το εξωτερικό χρέος της Τουρκίας ανέρχεται σε 168 δισ. δολάρια και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι και πάλι ελλειμματικό. Η ισοτιμία του νομίσματος είναι έτσι κρίσιμη, καθώς κάθε υποτίμηση της τουρκικής λίρας καθιστά ακριβότερη την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους της χώρας.
Και στο μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος ασκεί επίμονες πιέσεις στην κεντρική τράπεζα ζητώντας να μειώσει το κόστος του δανεισμού σε μονοψήφιο ποσοστό, ώστε να είναι φθηνότερος ο δανεισμός για τις τουρκικές επιχειρήσεις και τα τουρκικά νοικοκυριά. Εν ολίγοις, δεν αφήνει περιθώρια στην κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια για να στηρίξει το νόμισμα χωρίς τις δαπανηρές παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος.
Σύμφωνα με τον Κάαν Νάζλι, οικονομολόγο και διαχειριστή επενδύσεων χαρτοφυλακίου στη Neuberger Berman, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Τουρκίας για τους επόμενους δύο μήνες ανέρχονται σε περίπου 6 δισ. δολάρια. Ο ίδιος χαρακτηρίζει «ανησυχητική» τη ραγδαία μείωση των διαθεσίμων και επισημαίνει πως «τώρα επιβαρύνονται περαιτέρω οι οικονομίες των αναδυόμενων αγορών εξαιτίας της επιδημίας του κορωνοϊού». Το χειρότερο όλων είναι πως οι τράπεζες της χώρας πλησιάζουν ήδη το όριο ρευστότητας σε ξένο νόμισμα που τους επιτρέπει η ρυθμιστική αρχή να διαθέτουν στην κεντρική τράπεζα για να αναπληρώνονται τα επίπεδα των διαθεσίμων.