Ο Αριστοτέλης στα «Ηθικά Νικομάχεια» είναι ένας πολύτιμος οδηγός. Δεν κρύβει ότι θεωρεί την οργή (όπως και το θυμό ως οργισμένη διάθεση διαρκείας), ένα αρνητικό πάθος, σχεδόν αυτοάνοσο. Μοναχικό. Δεν βρίσκει και στα δύο εκτενή από τα δέκα βιβλία του έργου, κανένα μέση ιδιότητα (κανένα μέτρον και μέσον) και καμία έλλειψη σοβαρή, για να συμπληρώσει το σύνηθες τριγωνικό σχήμα κάθε πάθους.
Ολοφάνερο ότι οι δύο επινοήσεις δεν ικανοποιούν τον Αριστοτέλη,.. Ούτε η νεφελώδης «πραότης» ως ιδανικό μέσον της οργής ούτε η λέξη «αόργητος» και η κατάσταση «αοργησία». Λησμονημένοι όροι, κενοί νοημάτων.
Η «πραότης» παραμένει πάντα μία χλωμή, αδύναμη κατάσταση και η «αοργησία» κάτι ουδέτερο έως ανάλγητο, αναίσθητο. Δεν πρέπει άραγε να θυμώνουν οι άνθρωποι, οι πολίτες; Το αντίθετο. Οφείλουν να οργίζονται και να επικρίνουν τους υπεύθυνους-ενόχους.. Η οργή είναι θετικό συναίσθημα, συχνά εξυγιαντικό, υπό προϋποθέσεις, όπως θα δούμε.
Τούτο σημαίνει ότι οι άνθρωποι, όπως αυτό τον καιρό με την τραγωδία των Τεμπών δίκαια αγανακτούν, θλίβονται και επίσης οργίζονται και θυμώνουν πολύ.. Μάλιστα φαίνεται ότι το δημοκρατικό δικαίωμα το ασκούν με τρόπο αρκετά ώριμο. Σ´ όλες τις δημοσκοπήσεις οι ισχυρισμοί των κομμάτων ότι « τις κύριες ευθύνες έχει μόνο η Κυβέρνηση της ΝΔ , με τα τέσσερα χρόνια, που κυβερνά» είτε ότι « φταίει κυρίως ο ανθρώπινος παράγοντας, με πρώτο τον σταθμάρχη Λαρίσης» είναι μονομερείς απόψεις, σχηματικές . Με ωριμότητα και αίσθημα ευθύνης οι πολίτες καταλογίζουν ευθύνες ( όχι εξίσου κατανεμημένες ,αλλά , πάντα, σοβαρές) στις τελευταίες Κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ -ΝΔ αδιάκριτα.
Με ποσοστά κοινής ενοχής των τριών, συντριπτικά του 80-85% πανελλήνια, Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή η διάχυτη και επίμονη καταδίκη επί τρεις εβδομάδες τώρα, έχει γνωρίσματα διακομματικής ενοχής και χαρακτηρίζει όλες τις μεγάλες κυβερνητικές παρατάξεις που πέρασαν και όχι μόνο τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, στα χέρια του οποίου έσκασε η βόμβα των Τεμπών. Γιατί παρατάξεις και όχι απλά τα κόμματα ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία και οι εκάστοτε ηγεσίες τους;. Επειδή η κομματικοκρατία, συμπληρώνεται-αγκαλιάζει τον πατερναλιστικό συνδικαλισμό, την φαύλη Τοπική Αυτοδιοίκηση, μέρος της Δικαιοσύνης, οικονομικά συμφέροντα, ένοχες διαπλοκές.... Επειδή δικά τους στελέχη κυριάρχησαν στις διοικήσεις των Οργανισμών ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ, επειδή δικοί τους συνδικαλιστές (αλλά και των μικροτέρων κομμάτων) έγιναν αφεντικά, «λουδίτες» πολέμιοι σε κάθε εκσυγχρονισμό , συνυπεύθυνοι της κακοδιοίκησης κάθε μορφής στο Κράτος. Επειδή κυριάρχησαν στην ΑΔΕΔΥ, στη ΓΣΕΕ, στην ΟΛΜΕ , γενικά στα συνδικάτα και τα εργατικά Κέντρα και τόσα άλλα ενοχικά επειδή. «Φταίνε όλοι», το ίδιο; Όχι ασφαλώς αλλά δεν μπορεί να είναι οι πάντες τιμητές των πάντων
Όπως θέλησαν λ.χ. να κάνουν βουλευτές και στελέχη από ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Όπως και άλλοι συνένοχοι σε μικρότερα κόμματα και στους ανόητους αντιεξουσιαστές να ψαρέψουν σε θολά νερά, σε καπηλεία της «λαϊκής οργής¨» και ιδιαίτερα στην νεολαία. Με καθημερινά συλλαλητήρια, πορείες και συγκεντρώσεις «πένθους και διαμαρτυρίας» σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας...
Χρειάζεται ισορροπία επιλογών, μεσότητα λογικής και στη συνέχεια.
Όσο ανόητο και ζημιογόνο παραμένει να μην οργίζεται η κοινωνία (και να μη διαρκεί ο θυμός της, η παρατεταμένη οργή) άλλο τόσο είναι επικίνδυνο να μεταλλάσσεται η οργή σε έντονο πάθος, ταραχή και ανορθολογισμός. Για ποιά πράγματα ακριβώς και για πόσο χρόνο; Ο Αριστοτέλης επιμένει ότι είναι, παραμένουν ανόητοι. «αυτοί που δεν οργίζονται για όσα πρέπει», όσα τους προσβάλλουν, τους υποτιμούν, τους ταπεινώνουν. Ανάμεσά τους : Η έλλειψη πολιτικής ευθιξίας, το διεφθαρμένο -ανίκανο Κράτος, η καθυστερημένη απόδοση της Δικαιοσύνης, ο μικροκομματισμός και η δημαγωγία πάνω στα φέρετρα από παρελάσεις ροπαλοφόρων, χαβαλέ συγκεντρώσεις «πένθους» από εργατοπατέρες και νεολαίους, που τους έκλεψαν τη ζωή», η απουσία μιας εθνικής στρατηγικής για τους σιδηροδρόμους, οι κραυγές και τα συνθήματα αντί για προγράμματα κλπ.
Ο μέγας Σταγειρίτης στο κρίσιμο θέμα αυτό, που σχετίζεται τόσο με τη διάρκεια αυτής της γενικευμένης σήμερα οργής, σε κλίμα φοβίας-ανασφάλειας μετά τους 57 νεκρούς του σιδηροδρόμου και με όλη την πορεία έως τις κάλπες, μας κάνει μια σύσταση και μας προσφέρει ένα κανόνα-οδηγό με πέντε σκέλη: Καταρχήν, επισημαίνει πως υπάρχουν υπερβολές της οργής, από τις οποίες η μία αποκλείει την άλλη, την εκφυλίζει -ακυρώνει. Αυτός λχ..που οργίζεται πολύ γρήγορα δεν μπορεί να μείνει οργισμένος για μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι η οργή θυμός όσο δείχνει να διαρκεί τόσο εκτονώνεται.
Πώς και πότε ακριβώς; Οι δημοσκοπήσεις μας βοηθούν σχετικά αλλά περισσότερο οι διαπιστώσεις από τους γύρω μας. Οι οργίλοι, υποχωρούν γρήγορα, κατά τον Αριστοτέλη όταν παραβιάζουν πέντε κανόνες είτε όλους είτε τους περισσότερους. Να οργίζονται με ανθρώπους που δεν πρέπει, για πράγματα-ζητήματα που δεν πρέπει, για περισσότερο χρόνο από ότι πρέπει, πιο γρήγορα και για περισσότερο χρόνο απ´ όσο πρέπει, και όχι με τον τρόπο που πρέπει. Κανόνας που ισχύει, μας επισημαίνει, όχι μόνο για την οργή αλλά για το φόβο και το θάρρος. Αντίθετα, ο Αριστοτέλης επισημαίνει ότι όσοι παραμένουν ορμητικοί, κατσούφηδες ή οργίζονται με το παραμικρό «...οι άνθρωποι αυτοί είναι εξαιρετικά οχληροί στον εαυτό τους και στους πιο καλούς τους φίλους». Δύστροποι, ασυμφιλίωτοι για καιρό με την πραγματικότητα, ξεκομμένοι, ολίγοι μέσα στην δυναμική της κοινωνίας.
