Είναι πάρα πολύ λυπηρό, κατά τη γνώμη μας, ότι αυτή η συζήτηση ώς τώρα γίνεται σε επίπεδο οπαδικό, θα έλεγα. Πολύ ευφυείς και έμπειροι πολιτικοί εξαντλούν τον χρόνο τους χρησιμοποιώντας –ξέρετε- αυτά τα ευφυολογήματα –για να μην τα πω εξυπνακισμούς και να μην προσθέσω ότι έχει και τρομερή ποσότητα τεστοστερόνης όλη αυτή η συζήτηση- όπου ενθουσιάζουν τους οπαδούς τους και χειροκροτούν όλοι μαζί, την ώρα που κρίνεται κυριολεκτικά το παρόν και το αύριο της χώρας μας. Εγώ, λοιπόν, θα κάνω κάτι τελείως διαφορετικό, που δεν συνηθίζεται φαίνεται σ' αυτήν τη Βουλή.
Δεν θα απευθυνθώ στους πεπεισμένους και στις πεπεισμένες συντρόφους και συντρόφισσές μου. Θα απευθυνθώ στους υπολοίπους, διότι η Βουλή είναι για να συνομιλούμε μεταξύ μας και όχι στο εσωτερικό μας. Θα πω, λοιπόν, ότι αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σήμερα, που είναι η πρόταση της Κυβέρνησης για δημοψήφισμα μέσα σε μία εβδομάδα, κατά τη γνώμη μας, έχει πολλά προβλήματα, προβλήματα που είναι διαδικαστικής, συνταγματικής, θεσμικής φύσης. Κάποια από αυτά είναι, έλεγα, θεσμικής, συνταγματικής και διαδικαστικής φύσης και νομικής. Τα παρουσίασαν πάρα πολύ εύγλωττα και με την ειδικότητα που έχουν και ο κ. Βενιζέλος και ο κ. Φορτσάκης το πρωί.
Η ουσία, όμως, όπως είπαμε στην αρχική μας τοποθέτηση, κατά τη γνώμη μας, δεν πρέπει να εστιαστεί σε νομικά ή συνταγματικά ή θεσμικά θέματα. Η ουσία είναι πολιτική και το ερώτημα είναι πολιτικό και πρέπει να έχουμε πολιτικά επιχειρήματα, γιατί είναι πολιτική τελικά η επιλογή και το ερώτημα είναι απολύτως πολιτικό. Γι' αυτό θα ήθελα να σταθώ λίγο στα πολιτικά προβλήματα αυτής της πρότασης. Το πρώτο που θα ήθελα να πω είναι ότι τα δημοψηφίσματα στον κόσμο όλο έχουν ένα πάρα πολύ σαφές, στενό και εύληπτο ερώτημα. Θέλω να συμφωνήσουμε, τουλάχιστον σιωπηρώς, ότι δύο τεχνικά κείμενα σε πρωτότυπο και σε μετάφραση δεν συνιστούν ακριβώς αυτό που λέμε σαφές, εύληπτο, κατανοητό ερώτημα. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα είναι και άνευ αντικειμένου. Δηλαδή, πρόκειται για μία πρόταση που φωτογράφισε στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης την 25η Το τρίτο πολιτικό πρόβλημα είναι ότι θυμίζει παρωδία. Και θα μου πείτε αν χρησιμοποιείς τέτοιες λέξεις, όπως παρωδία, πώς θα συνεννοηθείς με τους ανθρώπους, με τους οποίους διαφωνείς; Ας βρούμε έναν άλλον όρο. Ιουνίου –αν δεν κάνω λάθος 25 Ιουνίου είναι η ημερομηνία που γράφουν τα κείμενα από πάνω– και η οποία μάλλον πρόταση αποσύρθηκε εντωμεταξύ από το τραπέζι.
Όμως, αυτό που θέλω να σας πω είναι ότι αυτό που δεν κατάφερε η Κυβέρνηση με τις εργώδεις της προσπάθειες μέσα σε πέντε μήνες, καλείται να το αποφασίσει μέσα σε πέντε ημέρες ένας ολόκληρος λαός και να πάρει μια απόφαση, που δεν θα αποφασίσει μόνο τι θα γίνει τα επόμενα πέντε χρόνια ούτε τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, αλλά το τι θα γίνει και τι συνέπειες θα υπάρχουν για ανθρώπους για πέντε γενιές. Νομίζω ότι στην πραγματικότητα, επειδή δεν τίθεται ευθέως το ερώτημα και μπαίνει με έναν τρόπο που κατά τη γνώμη μου δεν είναι ούτε διλημματικός ούτε δημοψηφισματικός, κρύβεται το πραγματικό ερώτημα, που είναι εάν θα μείνει η χώρα μας στην Ευρώπη ή εάν θα γίνουμε η εμβληματική χώρα «Τιτανικός» του 21ου αιώνα.
Επιπλέον, επιτρέψτε μου να πω ότι το δημοψήφισμα είναι μια ακριβή λύση. Με βάση τις τιμές του 2012 ένα δημοψήφισμα κοστίζει κατ' ελάχιστο 110 με 120 εκατομμύρια. Θα μου πείτε, καλά, τώρα σε έπιασε η τσιγκουνιά; Θέλω να σας πω ότι τα 110 με 120 εκατομμύρια είναι πολύ μεγαλύτερο ποσόν από αυτό το οποίο ζητούσαν να κοπεί από τους πιο εύπορους του ΕΚΑΣ και για το οποίο δεν μπορέσαμε να συνεννοηθούμε. Τα έχουμε όμως για δημοψήφισμα. Τα 110 με 120 εκατομμύρια είναι μεγαλύτερο ποσό από το ¼ αυτού που μας χωρίζει από τους δανειστές μας. Προσέξτε, εάν ήταν μια απόφαση μικρής σημασίας, δεν θα είχε ίσως τόση σημασία. Όμως, είναι μια απόφαση με πολύ μεγάλη σημασία. Γιατί, λοιπόν, αφού συμβαίνουν όλα αυτά τα πράγματα, μια καλοπροαίρετη Κυβέρνηση προτείνει Δημοψήφισμα; Εμείς στο Ποτάμι δεν πιστεύουμε ότι είχε πάντα σχέδιο να μας βγάλει από την Ευρώπη, το έκρυβε και τώρα έπεσαν οι μάσκες. Εδώ πρέπει να πω ότι ούτε θα το επικαλεστούμε ούτε πιστεύουμε ούτε υποτιμούμε το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία και των ψηφοφόρων και των μελών και των Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ είναι φιλοευρωπαϊστές. Και χαίρομαι ειλικρινά που άκουσα και τον κ. Κουίκ να λέει το ίδιο και για τον εαυτό του.
Ούτε πιστεύουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά απομακρυσμένος από την πραγματικότητα, έχει εγκληματική άγνοια κινδύνου και συνεπειών των πράξεών του και άρα ενώ είναι μεν υπέρ της Ευρώπης, τελικώς θα μας «πετάξει στα βράχια» λόγω εγκληματικής άγνοιας και αμέλειας. Δεν υποτιμούμε τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν υποτιμούμε την Κυβέρνηση. Γι' αυτό, το μόνο που μένει να καταλήξουμε είναι ότι η Κυβέρνηση προτείνει το δημοψήφισμα σαν μια κίνηση πολιτικού εντυπωσιασμού, που πιστεύει ότι θα ενισχύσει τη θέση της χώρας μας στη διαπραγμάτευση. Δηλαδή, είναι μια πρόταση που επικαλείται ένα δημοψήφισμα, το οποίο από την ώρα που θα πέσει στο τραπέζι, θα δημιουργήσει μια αντίρροπη κίνηση στις πιέσεις των δανειστών και ενδεχομένως να διευκολύνει τη θέση μας.
Με λίγα λόγια είναι μια πρόταση για δημοψήφισμα, που θα μας κάνει καλό μόνο εάν δεν γίνει, δηλαδή εάν και μόνο η ιδέα ότι θα προχωρήσουμε σε αυτό αλλάξει την άκαμπτη στάση των άλλων. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Δεν διστάζω να σας πω ότι μακάρι να πιστεύαμε πως αποτελεί ένα όπλο που θα διευκολύνει τη θέση της χώρας μας στη διαπραγμάτευση. Δυστυχώς όμως με ειλικρίνεια θα σας πω ότι δεν πιστεύω πως είναι ένα όπλο που θα διευκολύνει τη θέση της χώρας μας στη διαπραγμάτευση. Και ειλικρινά, μακάρι να αποδειχθεί ότι έχουμε άδικο. Αντίθετα, πιστεύουμε ότι με την πρόταση για δημοψήφισμα η Κυβέρνηση ανοίγει την πόρτα σε μεγάλα ατυχήματα και ανυπολόγιστες περιπέτειες.