Ετος μαζικών απολύσεων και μάλιστα των περισσότερων μετά το 2015, ήταν το 2019 για τον παγκόσμιο τραπεζικό τομέα με ιδιαίτερα επιθετικές τις απολύσεις στις ευρωπαϊκές τράπεζες που αντιμετωπίζουν ραγδαία μείωση της κερδοφορίας τους εξαιτίας των αρνητικών επιτοκίων Με φαινόμενα κρίσης τα τελευταία χρόνια στον άλλοτε πολυπόθητο χώρο εργασίας.. Πρόβλημα που είχαμε αναλύσει σε πρόσφατο ειδικό ρεπορτάζ, με μεγάλη απήχηση και ανταπόκριση στις 16 Δεκεμβρίου(που αναδημοσιεύεται στη συνέχεια).
Η άκρα ελληνική οικονομική κρίση από το 2009 συμπληρώνεται από τις αιτίες της νέας διεθνούς κρίσης στις Τράπεζες... Σε μια προσπάθεια να μειώσουν το κόστος εν μέσω οικονομικής επιβράδυνσης αλλά και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της ψηφιακής τεχνολογίας, πάνω από 50 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο ανακοίνωσαν απολύσεις που αθροιστικά φτάνουν στις 77.780 θέσεις εργασίας.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο αριθμό απολύσεων στον κλάδο από το 2015, σύμφωνα με στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει εταιρείες και εργατικά συνδικάτα. Και βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος των απολύσεων, και συγκεκριμένα περίπου το 82% του συνόλου, έγινε στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι μαζικές απολύσεις στον κλάδο δεν αποτελούν, άλλωστε, πρόσφατη εξέλιξη, καθώς τα τελευταία έξι χρόνια χάθηκαν περισσότερες από 425.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο.
Συμπίπτουν, πάντως, σε μεγάλο βαθμό και μάλλον όχι τυχαία με τη διάρκεια ζωής των αρνητικών επιτοκίων που στην Ευρωζώνη επιβλήθηκαν το 2014 αλλά είχαν προηγηθεί στη Δανία.
Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, ο αριθμός των απολύσεων ενδέχεται να είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος εφόσον πολλές τράπεζες μειώνουν το προσωπικό τους χωρίς να ανακοινώσουν τα σχέδιά τους.
Η Morgan Stanley ήταν η τελευταία μιας σειράς τραπεζών που ανακοίνωσε τα σχέδιά της να μειώσει το προσωπικό της και σύμφωνα με πηγές της τράπεζας θα προβεί σε 1.500 απολύσεις παγκοσμίως. Μιλώντας στο Bloomberg, ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας Τζέιμς Γκόρμαν ανέφερε πως ο αριθμός των απολύσεων αντιπροσωπεύει περίπου το 2% του προσωπικού της.
Οι αμερικανικές τράπεζες ανέκαμψαν σχετικά σύντομα μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς ενισχύθηκαν με κεφάλαια του αμερικανικού κράτους και η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ προχώρησε σε αυξήσεις των επιτοκίων.
Στις ευρωπαϊκές τράπεζες, αντιθέτως, οι μειώσεις προσωπικού αντανακλούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος, καθώς οι εξαγωγικές οικονομίες της Ευρώπης πλήττονται από τον σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο και ταυτοχρόνως τα αρνητικά επιτόκια διαβρώνουν την κερδοφορία του κλάδου. Είναι ενδεικτικό ότι η μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας, ο τραπεζικός κολοσσός της Deutsche Bank, βρίσκεται πρώτη στον κατάλογο των προγραμματισμένων απολύσεων.
Σχεδιάζει να μειώσει το προσωπικό της κατά 18.000 άτομα μέχρι το 2022 εν μέρει ως συνεπακόλουθο της απόσχισης του επενδυτικού της βραχίονα. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, η τραπεζική αγορά της Γερμανίας είναι η πλέον κατακερματισμένη της Ευρώπης. Οι γερμανικές τράπεζες είναι επίσης από τις πλέον εκτεθειμένες στα αρνητικά επιτόκια, καθώς έχουν πολύ μεγαλύτερο όγκο καταθέσεων.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών του κλάδου, οι τράπεζες μάλλον θα προχωρήσουν σε περαιτέρω μειώσεις προσωπικού μέσα στο νέο έτος. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην ελβετική επενδυτική Julius Baer Group Ltd, η τράπεζα μελετάει σχέδια για τη μείωση του κόστους της, καθώς αντιμετωπίζει εντεινόμενο ανταγωνισμό και μειωμένα περιθώρια κέρδους. Εξάλλου, η ισπανική Banco Bilbao Vizcaya Argentaria σχεδιάζει να προχωρήσει σε απολύσεις στον τομέα εξυπηρέτησης πελατών και σύμφωνα με δημοσιεύματα του ισπανικού Τύπου, ενδέχεται να επεκτείνει τη μείωση προσωπικού σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της.
Σκληρή από τον Ιανουάριο η διετία 2020-2021 για τους τραπεζικούς. Μετά τις εθελούσιες, έρχονται οι μαζικές απολύσεις τραπεζοϋπαλλήλων, που ίσως φτάσουν τις 10.000. Κύριο
Αλλάζουν όλα από το 2020 σε ότι αφορά τις απομακρύνσεις τραπεζοϋπαλλήλων.
Ο αφανισμός του άλλοτε ένδοξου τραπεζικού επαγγέλματος, οι γενναίοι μισθοί και οι υψηλές συντάξεις, τα ;ασφαλιστικά ταμεία τα μπόνους και τα εφάπαξ είναι πλέον θλιβερό παρελθόν. Τώρα δεν υπάρχουν οι δυνατότητες για εθελοντική αποχώρηση αλλά, δυστυχώς, αντικαθίστανται με υποχρεωτικές μετατάξεις-μεταθεσεις σε θυγατρικές εταιρείες και επιπλέον οι απολύσεις ή έστω πλήρη υποβάθμιση καθηκόντων. Χωρίς δυνατότητες επαγγελματικής ανόδου. και εξέλιξης, όπως τα παλαιότερα χρόνια. Η διετία 2020 και 2021 προβλέπεται να ειναι μια θλιβερή διετία πλήρους κατάρρευσης του τραπεζικού επαγγέλματος της κοινωνικής του αξίας..
Καταρχήν δυστυχώς οι νέες «εθελούσιες» έξοδοι, ίσως κατά 5.000 άτομα κάθε χρόνο, κατά το 2020 και το 2021, θα είναι μεγάλες. Θα είναι απολύτως προσωποποιημένες και θα συνοδεύονται με ένα «κουρεμένο» -σε σχέση με όσα ίσχυαν- bonus. Προσωποποιημένες σημαίνει ότι θα έχουν ονοματεπώνυμο, και δεν θα απευθύνονται γενικά στο προσωπικό, όπως γινόταν μέχρι τώρα, δηλαδή όποιος θέλει «παίρνει το πακέτο και φεύγει».
Οι υπάλληλοι που θα αρνηθούν να πάρουν την νέου τύπου εθελούσια – αποζημίωση και bonus – θα βρίσκονται αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο της απόλυσης. Ήδη μια τέτοια κρίση συμβαίνει, όπως αναφέρουμε στη συνέχεια, με την Τράπεζα Πειραιώς.
Μάλιστα όπως υπογραμμίζουν στο mononews.gr τραπεζικά στελέχη στο τέλος του 2021, το δίκτυο των τραπεζών θα έχει μικρύνει κατά 1/3.
Δηλαδή θα μπει «λουκέτο» σε περισσότερα από 600 καταστήματα από το σύνολο των 2000 περίπου. Με δεδομένο ότι σε κάθε κατάστημα απασχολούνται –κατά μέσο όρο 9 υπάλληλοι- έχουμε αυτομάτως 5.500 με 6.000 νέες αποχωρήσεις. Στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθεί και άλλο ένα 50% υπαλλήλων που απασχολούνται στο back office των τραπεζών. Φτάνουμε δηλαδή τις 9.000 νέες αποχωρήσεις.
Ωστόσο τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Η νέα συνθήκη είναι ότι το «κουμπί» για απολύσεις στο κλάδο έχει ήδη πατηθεί.
Και μάλιστα σε ένα κλάδο που –κακά τα ψέματα- ήταν απολύτως ασφαλής όλα τα χρόνια της κρίσης σε ότι αφορά την βίαιη απώλεια θέσεων εργασίας. Την ώρα που ο ιδιωτικός τομέας δεν προλάβαινε να μετράει «κανόνια», με τους εργαζόμενους να χάνουν δεδουλευμένα και αποζημιώσεις, οι τραπεζοϋπάλληλοι με τη συναίνεση του συνδικαλιστικού τους φορέα δέχθηκαν μία μείωση της τάξης 10% της κλαδικής σύμβασης το 2012.
Οι συνδικαλιστές –τα σωματεία εργαζομένων στις τράπεζες- αλλά κυρίως η ΟΤΟΕ, παρακολουθούν τις εξελίξεις, δηλώνοντας πως δεν θα επιτρέψουν κλιμάκωση των απολύσεων. Όπλο τους οι απεργιακές κινητοποιήσεις, οι οποίες όμως δεν έχουν πάντα την προσδοκώμενη ανταπόκριση.
Βέβαια στο off the record οι συνδικαλιστές παραδέχονται πως τα πακέτα της εθελούσιας εξόδου, είναι στην πραγματικότητα μία έμμεση μορφή απόλυσης με αυξημένη αποζημίωση.....
Και φυσικά αντιλαμβάνονται πως το «παλιό και βαρύ» τραπεζικό μοντέλο με τις μυριάδες των τραπεζοϋπαλλήλων ανήκει στο παρελθόν.
Οι τράπεζες του αύριο θα είναι πιο μικρές σε επίπεδο φυσικής παρουσίας και πιο αποτελεσματικές σε επίπεδο υπηρεσιών μέσα από τα εναλλακτικά δίκτυα στα οποία επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια (1δις ευρώ επενδύσεις μέχρι το 2021).
Βέβαια οι τέσσερις συστημικές τράπεζες δεν ξεκινούν από την ίδια γραμμή, σε ότι αφορά τον περιορισμό του δικτύου τους, καθώς ο αριθμός καταστημάτων διαμορφώνεται στα 350 για την Eurobank, στα 390 για την Εθνική, στα 410 για την Alpha Bank και γύρω στα 550 για την Πειραιώς, καθώς είναι η τράπεζα που απορρόφησε και τις περισσότερες τράπεζες την περίοδο 2012-2014 (Αγροτική, Κύπρου, Λαϊκή, Millennium, Πανελλήνια).
Τα επόμενα δύο χρόνια σχεδόν 10.000 υπάλληλοι θα οδηγηθούν στην έξοδο με σαφώς πολύ μικρότερα πακέτα αποζημιώσεων.
Όμως το φαινόμενο σε καμία περίπτωση δεν είναι ελληνικό. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times οι δέκα μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες -στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ελβετία-, έχουν προχωρήσει φέτος σε περικοπές άνω των 60.000 θέσεων εργασίας.
Στην Ελλάδα μέσα στα χρόνια της κρίσης ο κλάδος «μετρά» 22.000 οικειοθελείς αποχωρήσεις (με τις εθελούσιες) και «βλέπει» να έρχονται άλλες 9.000 με 10.000 την επόμενη διετία.
Περικοπές θέσεων εργασίας σε τράπεζες και πρώτες αντιδράσεις των εργαζομένων στην Πειραιώς
Η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει ότι πριν από την απόλυση 24 υπαλλήλων, σε εξάμηνες διαπραγματεύσεις, τους προτάθηκε θέση στο δίκτυο, θέση σε θυγατρική, αλλά και ένταξη σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.
Η απαγορευμένη συζήτηση των απολύσεων στον τραπεζικό κλάδο άνοιξε με αφορμή την άρνηση των υπαλλήλων που εργάζονταν στη μονάδα καθυστερήσεων της Τράπεζας Πειραιώς να μεταφερθούν στη νέα εταιρεία που συνέστησε η τράπεζα με τον σουηδικό όμιλο Intrum για τη διαχείριση του συνόλου του χαρτοφυλακίου των κόκκινων δανείων της τράπεζας.
Η καταγγελία των συμβάσεων 24 υπαλλήλων και η προοπτική να καταγγελθούν και οι συμβάσεις άλλων 114 από το σύνολο των 140 εργαζομένων που δεν δέχθηκαν να μεταφερθούν στη νέα εταιρεία ή όποια άλλη εναλλακτική τους προτάθηκε, έχει κινητοποιήσει την ΟΤΟΕ που πρωτοστάτησε στη σύναψη της σχετικής συμφωνίας και η οποία προέβλεπε τη μεταφορά αυτών των υπαλλήλων με πλήρη τα δικαιώματα των τραπεζοϋπαλλήλων.
Η προκήρυξη της πρώτης 24ωρης απεργίας στον κλάδο –ανεξάρτητα από τον βαθμό επιτυχίας της, για τον οποίο οι εκτιμήσεις είναι εκ διαμέτρου αντίθετες– έχει κυρίως συμβολική ανάγνωση, καθώς ήταν η πρώτη στα χρόνια της κρίσης με αιτία τις απολύσεις τραπεζοϋπαλλήλων. Το βλέμμα όλων είναι στα επόμενα μοντέλα carve out, δηλαδή της μεταφοράς μιας ολόκληρης διεύθυνσης μαζί με το προσωπικό που αμέσως μετά πρόκειται να εφαρμόσει η Alpha Bank, αλλά και οι γενικότερες πιέσεις που θα δεχθεί ο τραπεζικός κλάδος στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του στα ψηφιακά δεδομένα, τη στιγμή μάλιστα που τα νέα προγράμματα εθελουσίας εξόδου δεν θα είναι το ίδιο γενναιόδωρα με αυτά των προηγούμενων ετών.
Η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς επιμένει στη θέση της, έχοντας εξαντλήσει, όπως σημειώνει, τα περιθώρια του διαλόγου, μέσω των εναλλακτικών λύσεων που δόθηκαν κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων με τους υπαλλήλους της τράπεζας για τη μεταφορά τους στη νέα εταιρεία και τις οποίες απέρριψαν.
Το θέμα αναδεικνύεται ως μείζον, καθώς εκτός από τους 140 υπαλλήλους που σύμφωνα με την Τράπεζα Πειραιώς δεν δέχθηκαν τις επιλογές που τους προτάθηκαν, σε λίγες μέρες θα κριθεί και το μέλλον άλλων 250 υπαλλήλων που μεταφέρθηκαν στη νέα εταιρεία ως δανειζόμενοι υπάλληλοι με τρίμηνες και εξάμηνες συμβάσεις. Οι πρώτες από αυτές τις συμβάσεις λήγουν στα τέλη Δεκεμβρίου και οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι θα πρέπει σε λίγες μέρες να αποφασίσουν εάν θα παραμείνουν σε περιβάλλον Intrum ή αν θα επιλέξουν να επιστρέψουν στην τράπεζα, με αβέβαιο όμως μέλλον.
Οπως έχει ενημερώσει η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς, όσοι επέλεξαν να μείνουν στην τράπεζα ενημερώθηκαν εγκαίρως ότι οι δυνατότητες να βρουν θέση στην τράπεζα ήταν περιορισμένες. Ειδικότερα, στους 24 που απολύθηκαν τους προσφέρθηκε θέση στο δίκτυο, την οποία, όπως σημειώνει, «απέρριψαν γιατί ήταν μακριά». Στη συνέχεια τους προτάθηκε θέση σε θυγατρική της τράπεζας εντός Αττικής, την οποία επίσης απέρριψαν, όπως υποστηρίζει, «γιατί δεν θα ήταν τραπεζοϋπάλληλοι».
Τέλος απορριπτική ήταν η στάση τους να ενταχθούν σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Η διαπραγμάτευση διήρκεσε έξι μήνες, εξαντλώντας τις επιλογές που, σύμφωνα με τη διοίκηση, απορρίφθηκαν συνολικά. Στην επιχειρηματολογία της η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς προσθέτει ότι η τράπεζα δεν μπορεί να έχει εργαζόμενους δύο ταχυτήτων: «αυτούς που κάνουν θυσίες και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα του κλάδου και αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους ξεχωριστούς και προνομιούχους, προσκολλημένοι σε νοοτροπίες του παρελθόντος».
Η διοίκηση καταλήγει ότι «έπρεπε να υπερασπιστεί την αξιοπιστία της απέναντι στους υπόλοιπους εργαζομένους που έχουν υποστεί περικοπές μισθών και θυσίες».
Υστατη προσπάθεια για την εξεύρεση λύσης αναμένεται να υπάρξει την προσεχή εβδομάδα στη νέα τριμερή συνάντηση στο υπουργείο Εργασίας, που έχει προγραμματιστεί για την