Προτομή του πατέρα του βιετναμέζικου έθνους Χο Τσι Μινχ θα στηθεί στην Έδεσσα, όπως ανακοίνωσε χθες από το Βιετνάμ, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας.
Σε δηλώσεις του ο κ. Δένδιας ανέφερε: «Και κάτι το οποίο συνδέει τις δύο χώρες και δεν είναι ευρύτερα γνωστό: ο Πρόεδρος Χο Τζι Μινχ, ο ιδρυτής του Βιετνάμ, πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο την περίοδο '16-'17 στις τάξεις του γαλλικού στρατού. ( Η Μακεδονία είχε απελευθερωθεί από τους Ελληνες στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-13. Οι Γάλλοι ανήκαν στη συμμαχία του Α΄. Παγκόσμιου Πολέμου της Αντάντ που υποστήριζε ο Ελευθέριος Βενιζέλος σε αντίθεση με τον βασιλέα Κωνσταντίνο και την προτίμηση του υπέρ της Γερμανίας).
Συμφωνήσαμε, λοιπόν, να υπάρξει προτομή του στην Έδεσσα, η οποία να αναδεικνύει αυτό το γεγονός.
Και, επίσης, συζητήσαμε για τη μεταφορά της τέφρας του Έλληνα μαχητή Σαραντίδη, ο οποίος πολέμησε με τον Βιετναμικό στρατό κατά τον πόλεμο της Βιετναμικής Ανεξαρτησίας, και τον οποίο οι Βιετναμέζοι θυμούνται με αγάπη».
Ο Χο Τσι Μινχ ήταν Βιετναμέζος κομμουνιστής επαναστάτης και πολιτικός που διατέλεσε πρωθυπουργός (1946–1955) και πρόεδρος (1945–1969) της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (Βόρειο Βιετνάμ).
Ο Χο Τσι Μιν ηγήθηκε του κινήματος ανεξαρτησίας των Βιετμίν από το 1941 και μετά, ιδρύοντας την κομμουνιστική Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ το 1945 και νικώντας τη Γαλλική Ένωση το 1954, στη μάχη του Ντιεν Μπιεν Φου.
Έχασε πολιτική ισχύ εντός του Βόρειου Βιετνάμ στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αλλά παρέμεινε πρόεδρος μέχρι το θάνατό του. Η πρώην πρωτεύουσα του Νοτίου Βιετνάμ, Σαϊγκόν, μετά την πτώση της στις δυνάμεις του Βορείου Βιετνάμ, μετονομάστηκε προς τιμήν του σε «πόλη Χο Τσι Μινχ».και ό ίδιος άφησε αιμοσταγή, έντονα αυταρχική παράδοση διακυβέρνησης.
2.Κώστας Σαραντίδης: Η Οδύσσεια του Έλληνα που έγινε ήρωας στο Βιετνάμ
Η μυθιστορηματική ζωή του Θεσσαλονικιού που πέθανε πλήρης ημερών πριν από λίγες ημέρες – Η απόδραση από τους Ναζί, η αυτομόληση από τη Λεγεώνα των Ξένων και οι μάχες στο πλευρό των Βιετμίνχ.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια μικρή «Οδύσσεια» η μυθιστορηματική ζωή του Νγκουιέν βαν Λαπ (Nguyễn Văn Lập) όπως ήταν το όνομα που του είχαν δώσει στο Βιετνάμ όπου βρέθηκε την περίοδο της γαλλικής αποικιοκρατίας ως λεγεωνάριος στον πόλεμο της Ινδοκίνας, αλλά αυτομόλησε και προσχώρησε στους Βιετμίνχ του κομμουνιστή επαναστάτη Χο Τσι Μινχ. Η διαδρομή του Θεσσαλονικιού Κώστα Σαραντίδη μοιάζει με κινηματογραφική περιπέτεια και σίγουρα αποτελεί μια εντελώς ασυνήθιστη και εντυπωσιακή ανθρώπινη ιστορία που θα ζήλευε κάθε σεναριογράφος (μοναδική απόπειρα καταγραφής της αποτελεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Γιάννη Τριτσιμπίδα με τίτλο «Βιέτ Κώστας. Υπηκοότης: Ακαθόριστος»). Στο μακρινό Βιετνάμ ο Σαραντίδης δοξάστηκε και τιμήθηκε ως λαϊκός ήρωας και η είδηση του θανάτου του πριν από λίγες μέρες (25 Ιουνίου) σε ηλικία 94 ετών συγκίνησε τους συντρόφους του στο ΚΚ Βιετνάμ και στο ΚΚΕ. Μέχρι το τέλος της ζωής του δραστηριοποιείτο για τη συγκέντρωση πόρων για τα χιλιάδες θύματα της διοξίνης του «Πορτοκαλί Παράγοντα» που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Η σύλληψη από τους Ναζί
Γεννήθηκε στην Κάτω Τούμπα από γονείς πρόσφυγες το 1927 και εγκατέλειψε το σχολείο στην Τετάρτη Δημοτικού, γιατί ο πατέρας του δεν ήθελε να ενταχθεί στην ΕΟΝ, τη Νεολαία του δικτάτορα Μεταξά. Το φθινόπωρο του 1943, σε ηλικία 16 ετών, συνελήφθη σε μπλόκο από τους γερμανούς κατακτητές επειδή πουλούσε καπνό και τον επιστράτευσαν στα τάγματα εργασίας με προορισμό τα ναζιστικά στρατόπεδα εργασίας της Γερμανίας. Ξεκινούσε το περιπετειώδες ταξίδι του προς το άγνωστο. Διασχίζοντας πεζή τη Γιουγκοσλαβία καθώς ο Τίτο είχε καταστρέψει γέφυρες και δρόμους, μαζί με άλλους συγκρατούμενους έφτασε στην Αυστρία. Κατόρθωσε όμως να αποδράσει έξω από τη Βιέννη μαζί με έναν Γιουγκοσλάβο και για καιρό περιπλανιόταν πότε κρυμμένος πάνω στα τρένα και πότε ντυμένος με τη γερμανική στολή που είχε προνοήσει να κλέψει.
Στη Λεγεώνα των Ξένων
Οταν έληξε το 1945 ο πόλεμος, ο Σαραντίδης πέρασε στην Ιταλία με σκοπό να επιστρέψει στην πατρίδα. Δίχως έγγραφα και δίχως χρήματα η ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη δεν του έδωσε την άδεια. Βρέθηκε στη «Σινετσιτά» όπου κάποιοι επιτήδειοι έψαχναν άνδρες για τη Λεγεώνα των Ξένων που ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει τους λαούς των γαλλικών αποικιών που εξεγείρονταν μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ενας Ελληνας, μέλος της Λεγεώνας των Ξένων, παρότρυνε τον Σαραντίδη και άλλους να καταταγούν τάζοντάς τους λεφτά και γυναίκες. Οι νεαροί ενέδωσαν και υπέγραψαν το χαρτί εθελοντή στη γαλλική πρεσβεία. Γρήγορα θα ανακαλύψει ότι η συντριπτική πλειονότητα όσων κατατάσσονταν ήταν πρώην ναζί στρατιώτες και οι υπόλοιποι – πέραν μιας οικτρής μειοψηφίας που έψαχνε στον ήλιο μοίρα, όπως ο ίδιος – διάφοροι τυχοδιώκτες και ποινικοί.
Ως λεγεωνάριος πλέον βρέθηκε τον Αύγουστο του 1945 στην Αλγερία βιώνοντας την πραγματική διάσταση της Λεγεώνας των Ξένων – καψώνια, εξευτελισμοί, ξυλοδαρμοί και βαρβαρότητα, σε πλήρη διάσταση με αυτό που φανταζόταν.
Η μεταφορά του στην Ασία
Επόμενος προορισμός (Ιανουάριος 1946) η αποικία της Γαλλικής Ινδοκίνας με πρόφαση τον αφοπλισμό των Ιαπώνων που από το 1941 είχαν υπό την κατοχή τους την περιοχή με τις ευλογίες του Τρίτου Ράιχ, που επέβαλε αυτή την εξέλιξη στο προδοτικό γαλλικό καθεστώς του Βισί, μέχρι τον Μάρτιο του 1945 που συνθηκολόγησαν. Από το 1941 είχε ιδρυθεί το κομμουνιστικό λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα υπό τον Χο Τσι Μινχ, το οποίο μετά τη συνθηκολόγηση των Ιαπώνων κατέλαβε το Ανόι κηρύσσοντας την εθνική ανεξαρτησία του Βιετνάμ (2 Σεπτεμβρίου 1945). Οι Γάλλοι έβλεπαν την αποικία τους να χάνεται και έστειλαν στρατεύματα. Ο πόλεμος ήταν σκληρός και πολυετής και έληξε το 1954 με νίκη των Βιετμίνχ. Την ίδια χρονιά το Συνέδριο της Γενεύης θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Βιετνάμ, χωρίζοντας προσωρινά τη χώρα στα δύο κατά μήκος του 17ου Παραλλήλου. Θα ακολουθήσει ο δεύτερος πόλεμος στο Νότιο Βιετνάμ με τις ΗΠΑ που θα καταλήξει στην ταπεινωτική ήττα της υπερδύναμης από τους κομμουνιστές Βιετκόνγκ τον Απρίλιο του 1975 με την πτώση της Σαϊγκόν, ενώ αργότερα (Ιούλιος 1976) το Βόρειο και το Νότιο Βιετνάμ ενώθηκαν και σχημάτισαν τη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ.
«Φέρονταν όπως οι Γερμανοί»
Βιώνοντας το δράμα του αποικιοκρατικού πολέμου και την ωμότητα της Λεγεώνας έναντι του τοπικού πληθυσμού, ο Σαραντίδης παίρνει την απόφαση να φύγει. «Είδα τους λεγεωνάριους να φέρονται όπως οι γερμανοί κατακτητές στη Θεσσαλονίκη» θα πει. Απελευθερώνει 25 κρατουμένους αντάρτες και μαζί με έναν από αυτούς και έναν ισπανό λεγεωνάριο το σκάνε παίρνοντας ένα οπλοπολυβόλο, σφαίρες και χειροβομβίδες. Βρέθηκε στη ζούγκλα και ήρθε σε επαφή με τους Βιετμίνχ. Θα αυτομολήσει στις 4 Ιουνίου 1946 και θα αναδειχθεί σύντομα σε ήρωα του απελευθερωτικού τους αγώνα παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες.
Στο Β. Βιετνάμ η πρόταση για... διγαμία και η επιστροφήστην Ελλάδα
Μετά την ανεξαρτησία του Βιετνάμ αποστρατεύεται με τον βαθμό του λοχαγού. Το 1949 έγινε δεκτός στο ΚΚ Βιετνάμ, ενώ μετά το τέλος του πολέμου το 1954 και τον διαχωρισμό σε Βόρειο και Νότιο Βιετνάμ ο Σαραντίδης βρέθηκε στο Βόρειο Βιετνάμ. Στο Βόρειο Βιετνάμ ο Σαραντίδης παντρεύτηκε μια βιετναμέζα αρχινοσοκόμα η οποία κατηγορήθηκε από το κόμμα ως αντιδραστική και φυλακίστηκε. Ο ίδιος απολύθηκε από τον στρατό και δούλεψε ως διερμηνέας για λογαριασμό τεχνικών της Ανατολικής Γερμανίας που κατασκεύασαν ένα μεγάλο τυπογραφείο στο Βιετνάμ. Εκεί γνώρισε τη δεύτερη γυναίκα του με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Κάποια στιγμή η πρώτη σύζυγός του απελευθερώθηκε. Κάλεσαν τον Σαραντίδη στο κόμμα και αναγνωρίζοντας το λάθος τους του είπαν ότι του επέτρεπαν να έχει δύο συζύγους. Εκείνος εξοργίστηκε και αποχώρησε με αποτέλεσμα να τον διαγράψουν. Παρέμεινε στο Βιετνάμ δουλεύοντας στα ορυχεία στα σύνορα με την Κίνα και το 1965 επέστρεψε στην Ελλάδα, για να βιώσει άλλη μια φορά τη φτώχεια και την ανεργία, μέχρι που προσελήφθη ως οδηγός στην ΠΕΣΙΝΕ, όπου συνέβαλε στο να δημιουργηθεί η πρώτη οργάνωση του ΚΚΕ στο γαλλικό μονοπώλιο.
Μέλος της αποστολής της ελληνικής προεδρίας το 2008
Το 2008 ο Κώστας Σαραντίδης συνόδευσε τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια στο επίσημο ταξίδι του στο Βιετνάμ και το 2010 του αποδόθηκε τιμητικά η βιετναμέζικη υπηκοότητα και το διαβατήριο, ενώ το 2013 ονομάστηκε Ηρωας των Λαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων του Βιετνάμ. Το ΚΚΕ αποχαιρέτησε με θλίψη τον «σεμνό κομμουνιστή και υποδειγματικό διεθνιστή», όπως και το ΚΚ Βιετνάμ που απέτισε φόρο τιμής στην «υποδειγματική και αξιοσέβαστη μορφή του αλύγιστου κομμουνιστή».
3.Αναζητώντας στη Μακεδονία... τα ίχνη του Χο Τσι Μινχ
Μέλη βιετναμέζικης αποστολής στην Εδεσσα, τα οποία ξεναγήθηκαν από τοπικούς παράγοντες «στα βήματα του Χο Τσι Μινχ». Μεταξύ αυτών ο πρέσβης του Βιετνάμ στην Αθήνα, κ. Μπιν Βου και η διευθύντρια του εθνικού μουσείου του Χο Τσι Μινχ στο Ανόι κ. Νγκουέν Τι Ντου.
Ο Χο Τσι Μινχ, μυθικός ήρωας του Βιετνάμ, αναπαύεται ταριχευμένος από το 1969 στο Ανόι και μια φορά τον χρόνο «ταξιδεύει» στη Μόσχα, όπου μπαίνει στη φορμόλη, «παρέα» με τον Λένιν για συντήρηση, για να επιστρέψει «ανανεωμένος» μερικές εβδομάδες μετά και να συνεχίσει τον αιώνιο ύπνο του στο επιβλητικό μαυσωλείο. Eντεκα χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην Πέλλα, στη Θεσσαλονίκη και στην Κοζάνη, Eλληνες και Βιετναμέζοι ψάχνουν... ίχνη του θρυλικού επαναστάτη της Ινδοκίνας. Οι Βιετναμέζοι, για να συνθέσουν πλήρως το παζλ της πολυτάραχης ζωής του «πατέρα» του έθνους τους και οι δικοί μας, για να προσελκύσουν εξωτικό τουρισμό!
Τι δουλειά είχε ο Χο Τσι Μινχ στην Εδεσσα, στη Βέροια, στη Σιάτιστα Κοζάνης ή και στη Θεσσαλονίκη; Οι φήμες που διατρέχουν την περιοχή και που έφτασαν μέχρι την άλλη άκρη της Ασίας, θέλουν τον επαναστάτη ηγέτη του έθνους των Βιέτ, να πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο Μακεδονικό Μέτωπο μέσα τις γραμμές του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος.
Πώς προέκυψαν αυτές οι φήμες; Από τη μαρτυρία ενός αιωνόβιου σήμερα κατοίκου της Σκύδρας, του Τρύφωνα Σιβένα (103 χρόνων). Ο ίδιος ο Σιβένας φέρεται να είπε στον πρέσβη του Βιετνάμ στην Αθήνα κ. Μπιν Βου, ότι ένας Ελληνας δημοσιογράφος και εξάδελφός του, ο Σόλων Γρηγοριάδης, βρισκόμενος το 1966 σε αποστολή στο εμπόλεμο Βιετνάμ, πήρε συνέντευξη από ηγετικό στέλεχος του επαναστατικού στρατού -δημοσιεύθηκε τότε στην εφημερίδα «Ακρόπολις»- που για λόγους συνωμοτικότητας δεν του αποκάλυψε το όνομά του και του ζήτησε να μιλήσουν στο μισοσκόταδο. Οταν μάλιστα πάνω στην κουβέντα ο Γρηγοριάδης του αποκάλυψε ότι είναι από την Ελλάδα, συγκεκριμένα από την Εδεσσα, εκείνος αντέδρασε λέγοντας: «Πολύ ωραία, είσαι από την πόλη με τα πολλά νερά και τα καλά κεράσια».
Κατά τον Σιβένα, ο εξάδελφός του εξεπλάγη και στην ερώτησή του, πώς τα ξέρει όλα αυτά, ο άγνωστος συνομιλητής του, απάντησε ότι υπηρέτησε εκεί με τα γαλλικά στρατεύματα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και γιατί να ήταν αυτός ο Χο Τσι Μινχ και όχι κάποιος άλλος, για παράδειγμα ο έτερος μύθος, ο στρατιωτικός ηγέτης των Βιετκόνγκ, στρατηγός Γκιάπ; Ο Βιετναμέζος διπλωμάτης φέρεται ειπών σε Ελληνες συνομιλητές του, ότι την εποχή εκείνη που ο πόλεμος της προπαγάνδας με τους Αμερικανούς μαινόταν, μόνο ο Χο Τσι Μινχ έδινε συνεντεύξεις σε ξένους δημοσιογράφους για να περνάει τη γραμμή στα αναρίθμητα κινήματα συμπαράστασης υπέρ των Βιετκόνγκ που αναπτύσσονταν ανά τον πλανήτη.
Πού τελειώνει η πραγματικότητα, αν υπάρχει, και πού αρχίζει ο μύθος, ένας θεός ξέρει. Σημασία έχει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένα πηγαινέλα από το Ανόι στη Μακεδονία, με τους Βιετναμέζους να έχουν πάρει την υπόθεση πολύ σοβαρά.
Δύο φορές ο πρέσβης κ. Βου επισκέφθηκε την περιοχή, τη μία μάλιστα συνοδευόμενος από την κ. Νγκουέν Τι Ντου, διευθύντρια του εθνικού μουσείου του Χο Τσι Μινχ στο Ανόι, που κατέφθασε ειδικά γι' αυτόν τον σκοπό, και μάλιστα από τον δήμο Εδεσσας διοργανώθηκε ειδική ξενάγηση υπό την επωνυμία «Εδεσσα-Πέλλα-Μακεδονία στα βήματα του Χο Τσι Μινχ...». Εκτός από την Εδεσσα, όπου ο πρέσβης φύτεψε και ένα δέντρο που φύεται μόνο στην Ινδοκίνα, η βιετναμέζικη αντιπροσωπεία πήγε στη Σκύδρα, τη Σιάτιστα Κοζάνης και τη Βέροια, όπου είχαν αναπτυχθεί οι γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις, αναζητώντας στοιχεία και μαρτυρίες, ενώ πρόσφατα επισκέφθηκε στη Θεσσαλονίκη τον δήμαρχο κ. Γιάννη Μπουτάρη και το Γ΄ Σώμα Στρατού, μήπως και υπάρχει κάτι στα αρχεία του.
«Για την Ελλάδα και την περιοχή μας ειδικότερα, είναι μεγάλη τιμή να έχει φιλοξενήσει μια τέτοια προσωπικότητα παγκόσμιας εμβέλειας. Εμείς προσδοκούμε στην ανάπτυξη πολιτιστικών σχέσεων με το Βιετνάμ, που θα έχει αμοιβαία οφέλη και ειδικά για μας την προσέλκυση τουριστών από την Ινδοκίνα», είπε στην «Κ» ο αρμόδιος για θέματα τουριστικής ανάπτυξης του δήμου Εδεσσας κ. Βαγγέλης Κυριακού.
Μέχρι τώρα το μόνο που απέφεραν οι έρευνες των Βιετναμέζων είναι ο εντοπισμός ομοεθνών τους στρατιωτών – πολεμιστών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου θαμμένων στο συμμαχικό νεκροταφείο Ζεϊντέλικ της Θεσσαλονίκης.
Οσο για τον Χο Τσι Μινχ καλύτερα που δεν ζει για να δει τον καπιταλισμό να καλπάζει στο σοσιαλιστικό κράτος που ίδρυσε, τους «Αμερικανούς ιμπεριαλιστές» που ο στρατός του συνέτριψε στα πεδία των μαχών να επιστρέφουν και να κυριεύουν το Βιετνάμ με το δολάριο και τους διαδόχους του να κάνουν τα πάντα για να σβήνουν από τη μνήμη τη Ντα Ναγκ, το Μάι Λάι και τη φοβερή «κίτρινη σκόνη», τη διοξίνη, εξαιτίας της οποίας γεννιούνται και σήμερα παιδιά-τέρατα.